Giới thiệu

 Tuy nhiên, gẩn 3 nãm nay công tác giải phóng mặt bầng không triển khai được và chậm tiến độ giải phóng mặt bàng sẽ là trở ngại thực sự cho sự phát triển của HHTP. Thế nhưng đó có phải là trở ngại lớn nhất không?

Đề có các Khu Công nghệ cao (CNC) ở Việt Nam, còn có nhứng khó khăn gấp bội chuyện mặt bàng. Để giải quyết chuyện mặt bàng thì cái chốt cuối cùng chi là tién. Còn những khó khàn khác mà ta bàn ở đây thì tiến cũng không giải quyết được.

Một cách chính thức thì khu HHTP được thành lập vào nãm 1998 và Khu CNC Tp.HCM (SHTP) là vào năm 2002. Hơn thế nửa, SHTP đả có thời kỳ dài khởi động từ gán 10 nám trước nảm 2002, đó là từ khoảng nám 1993. Như vậy, SHTP có 10 nám chính thức tổn tại (và 10 năm chuẩn bị trước đó). HHTP thì có 14 năm chính thức tổn tại, nhưng theo báo cáo cùa Ban Quản lý HHTP thì hạ tầng còn sơ sài, chưa đóng bộ, giải phóng mặt bang chậm cùng với chính sách Ưu đái không có gì đặc biệt hơn các khu khác, nên việc thu hút đáu tư vào khu CNC rất khó khản. SHTP trên cản bản cũng tương tự HHTP.

Tại sao lâu vậy? Phải chảng chủ yếu là do chuyện mặt bảng bị dây dưa?

Thủ tướng đến thăm Trường Đại học FPT (quy mó 10.000 sinh viên) trong Khu CNC Hòa Lạc

Công nghệ cao hay công nghiệp công nghệ cao (CNCNC)?

CNC là gì? Luật CNC nước ta định nghĩa: CNC là những công nghệ có hàm lượng cao vê nghiên cứu khoa học và phớt triển công nghệ; được tích hợp từ thành tựu KH&CN hiện đợi; tạo ra sản phẩm có chất lượng, tính năng vượt trội, giá trị gia tảng cao, thân thiện với môi trường; có vai trò quan trọng đối với việc hình thành ngành sản xuất, dịch vụ mới hoặc hiện đại hóa ngành sàn xuất, dịch vụ hiện có.

Gắn với CNC thì có 2 loại hình hoạt động chủ yếu bao gồm:

• Nghiên cứu phát triển các CNC và

• Xây dựng các ngành sàn xuất công - nông nghiệp, dịch vụ sử dụng các CNC mà trong luật gọi chung là các ngành CNCNC.

Các khu HHTP, SHTP đều nhắm tới 2 mục tiêu: xày dựng được một khu CNCNC mạnh, song song với việc từng bước xây dựng năng lực nghiên cứu - phát triển CNC. Mục tiêu thứ 2 - đích chủ yếu phải đạt được, mục tiêu đầu là một trong nhứng giải pháp quan trọng để đạt mục tiêu 2, muc tiêu tối thượng.

Nhám đến mục tiêu thứ 2, mục tiêu chủ yếu của các khu CNC nên giải pháp xây dựng khu CNCNC trong thành phần các khu CNC cũng khác với những khu CNCNC khác. Vì thành phẩn công nghiệp CNC ở trong khu CNC không là mục tiêu tối hậu mà là một giài phâp quan trong trong tâp hop nhiéu giài pháp hướng về mục tiêu tối hậu của các khu CNC là phát triển các hoat động R&D về CNC trong các khu CNC và lan tôa ra cà nước. Tuy nhiên, tlnh hình thực tế có vẻ không phài vây. Chẳng han, ta có thể thấy hlnh ành các khu CNCNC khi hoàn chinh như các khu công nghiệp Quế Võ (Bắc Ninh), Quang Châu (Bắc Giang),...

Những khu CNCNC này có lẻ không khàc gì vôi các phân khu CNCNC trong HHTP hay SHTP hiện nay. Có khàc chăng là ta thấy các khu CNCNC này phát triển nhanh hơn các phân khu CNCNC trong các khu CNC dù ràng các doanh nghiệp đầu tư trong các phân khu CNCNC tại các khu CNC thi được hưởng thêm một số chinh sách ưu đãi theo Luât CNC.Thé nhưng các khu CNCNC như Quế Võ, Quang Châu thì lấp đầy nhanh chóng còn các phân khu CNCNC trong cac khu CNC thl vân còn thưa thớt! Có lẽ đây là một nghịch lÿ (?)

Giải thích nghịch lý này thl có thể nêu rât nhiều lý do. Tuy nhiên, có lẽ cái lý cơ bản là trong suốt thời gian qua, kể từ khi viêc xây dựng các khu CNC được chinh thức nêu ra thì chúng ta còn khá lúng túng trong việc xác lập mục tiêu chính cho các khu CNC: CNC hay CNCNC?

Như đã nói trên, chúng ta muốn cả hai. Có người nói phài cần có cái trước cái sau có phân kỳ rõ rệt, có người nói phài song song, có người nói không nên tuyệt đối song song nhưng cüng không đồng ý phân kÿ. Kiểu ý kiến thứ ba có vẻ được lòng nhiều người hơn cả vì ngã phía nào cũng xuôi! Đáng tiếc là xu hướng muốn cả hai (song song hay gần song song!) dường như là "kẻ giấu mặt" chính gây khó nhiều nhất cho sự hlnh thành các khu CNC. Vi là muốn cả hai mà cái gi cüng không giỏi nên khó lòng có kết quả tốt. Nôi đúng ra là phân khu CNCNC trong khu CNC thi không ai phủ nhận. Nhưng xem dây là mục tiêu số một, thậm chí  là duy nhất hiện nay cho các khu CNC thl lại khó được chấp nhận, nhất là khi thuyết minh với lãnh đạo cấp cao! Muôn sự là do con người. Hiên nay, các nhà quàn lý trực tiếp và các cấp cao hơn) cùa các khu CNC cùa ta là các nhà quàn lý KH&CN. Họ không phài là các nhà quàn lý đầu tư - kinh tế tài năng, họ lại cũng không phải những nhà tổ chức dày dạn kinh nghiệm về các hoat động R&D, chưa nói là R&D cho CNC! Khi mà các nhà tổ chức là các nhà quàn lý KH&CN, ho không thể giỏi cả hai chuyện (thu hút đầu tư sàn xuât CNCNC và tổ chức các hoat động R&D) thì bước đi song song hay gần song song đặt ra cho tiến trình xây dựng các khu CNC chậm là dễ hiểu. Khu Tân Truc (Hsinchu) nổi tiếng thế giới cùa Đài Loan đã có gần 20 nâm {từ 1978) mang tên khu CNCNC nhưng là khu CNCNC định hướng tới một công viên KH&CN. Ở cấp chiến lược (câp quốc gia), viêc xác định một cách rô ràng và kiên định mục tiéu cho từng giai đoạn phát triển các khu CNC là rât quan trọng. Việc này còn khó hơn và cần thiết hơn việc nêu mục tiêu tổng thể, điều mà không khó để "nhất tri'!

Cần nói một lần thật rô là các khu CNC của ta hiện nay là:

Có phân kỳ các giai đoạn phât triển CNCNC và phát triển R&D CNC hay không?

Theo chüng tôi thì rất cần tâp trung khoàng 15 năm cho viêc phát triển CNCNC với định hướng đến  (chứ không phải song song hay gần song song!) các hoat động khoa hoc và công nghệ về CNC theo mô hình Hsinchu đã làm.Từ đó, các chinh sách, giải pháp về đầu tư, về con người sẽ được xác định thỏa đáng.